Vandaag maak ik kennis met Jorien Schippers. Ze komt me hartelijk tegemoet en voorziet me van een kop thee. Jorien werkt als geestelijk verzorger en is regiocoördinator voor het gebied Etten-Leur, Rijsbergen en Zundert voor Stichting Zinvol. Ze combineert dit met haar baan als geestelijk verzorger bij ouderenzorgorganisatie Avoord in dezelfde regio.
Als klein meisje wilde ik pastoor worden
“Als kind moest ik met mijn ouders mee naar de kerk. De geur van uitgeblazen kaarsjes en de magische sfeer raakten me toen al. Ik wilde graag pastoor worden. Toen ik na het vwo moest kiezen, twijfelde ik tussen kunstgeschiedenis, accountancy of theologie. Ik koos voor die laatste, omdat dat alles omvattend was. Talen, filosofie en geschiedenis. Ik was de enige vrouw op de KTUU,” vertelt Jorien over haar achtergrond. In haar eerste baan als pastoraal werker kreeg ze meteen haar vuurdoop. Op de eerste dag werd ze gebeld met het nieuws dat er een jongeman overleden was en dat er een uitvaart te organiseren was. “De pastoor was ziek, dus ik stond er helemaal alleen voor. Dat was mijn eerste sprong in het diepe,” vertelt Jorien.
Één voor allen, allen voor één
“Ik wisselde mijn baan in de parochie in voor het studentenpastoraat in Tilburg. Via een uitstapje naar de psychiatrie, belandde ik in het ziekenhuis als geestelijk verzorger. De dynamische sfeer zorgde ervoor dat ik bijna zeventien jaar met enthousiasme werkte op verschillende afdelingen en in diverse rollen. De COVID periode was heel aangrijpend. Hele zieke mensen. Helikopters op het dak. De angst voor code zwart. Gelukkig is het nooit zover gekomen. Ik heb veel handen vastgehouden van eenzame mensen op hun sterfbed. Zo pijnlijk.” Ze vervolgt vol overgave: “Maar het was ook heel mooi. We waren een fantastisch team. De ziekenhuishiërarchie leek verdwenen te zijn. Iedere ochtend inchecken hoe iedereen erbij zat en aan het einde van de dag uitchecken hoe iedereen naar huis ging. Elkaar helpen waar nodig. We huilden en lachten met elkaar en deden ertoe. Dat heeft ons als team er doorheen geholpen.”
Praten en koffiedrinken
“Natuurlijk heb ik ook weleens getwijfeld of het vak van geestelijk verzorger echt is wat ik wil. Als ik mijn werk vergeleek met wat mijn oud klasgenoten van het vwo deden bij grote multinationals, dan deed hun werk er in mijn ogen echt toe. En ik dan? De hele dag praten met mensen en koffiedrinken. Bied ik iets dat een bijdrage levert aan het leven van mensen? Na een lange periode van loopbaanbegeleiding, reflectie en studie kwam ik tot de conclusie dat het vak van geestelijk verzorger toch het beste bij me past. Het werk draagt ten diepste bij aan het welzijn en welbevinden van mensen. Ook al ben ik me daar zelf niet altijd van bewust. Hoewel het wel altijd belangrijk blijft om je toegevoegde waarde te laten zien aan collega’s en managers.”
Tijdens de periode van reflectie en studie volgde ze een opleiding haptotherapie. Vervolgens begon ze een eigen praktijk. “Soms schieten woorden tekort. Ik geloof namelijk dat het lijf ook spreekt,” mijmert Jorien. “Toen ik lid werd van de Ondernemingsraad van het Amphia, volgde ik een MBA-studie voor zorg en welzijn. Dit zorgde ervoor dat ik in staat ben de taal van bestuurders te spreken en begrotingen en financiële stukken te kunnen begrijpen. Zo heb ik voor mijn afstudeerscriptie doorberekend hoeveel geld pestgedrag het ziekenhuis per jaar kost.”
Geestelijke verzorging is een vak apart
Dertig jaar geleden bestond het vak van geestelijk verzorger nog niet. Pas toen halverwege de jaren 90 de ontkerkelijking hard toesloeg en de kerken leegliepen, ontstond het vak van geestelijk verzorger. Nu werkt ze sinds anderhalf jaar in de ouderenzorg, bij Avoord, in de regio Rijsbergen, Etten-Leur en Zundert. In de ouderenzorg loopt ze tegen andere uitdagingen aan. Ouder wordende mensen worden afhankelijker. “Hoe communiceer je met mensen met dementie?” “Welke existentiële vragen roept het op?“ “Hoe begeleid je cliënten en hun naasten met een euthanasiewens?” Ze combineert dit met haar werk bij Zinvol in dezelfde regio. Zinvol richt zich op geestelijke verzorging bij mensen thuis. De subsidie van ministerie VWS is bedoeld voor mensen in de palliatieve fase en hun naasten of voor mensen die 50 jaar of ouder zijn.
Op de hoogte van regio nieuws
Ze geeft aan: “Het is fijn dat ik voor beide organisaties in dezelfde regio werk om de verwijzers in de regio goed te leren kennen en goed te kunnen samenwerken. Denk hierbij aan huisartsen, woningcorporaties, wijkverpleging, maatschappelijk werk en anderen die betrokken zijn bij ouderen en cliënten in de palliatieve fase.” Jorien vervolgt: “Na een proeftuin palliatieve zorg in de gemeente Zundert – georganiseerd door de gemeente Zundert, Agora en Movisie – heeft Zinvol in samenwerking met het Vincent van Gogh Huis mensen uitgenodigd om aan de hand van de schilderijen te praten over zingevingsvragen. Een prachtig project dat zowel in Zundert als Breda erg succesvol was.”
Jorien vervolgt: “Zinvol streeft ernaar dat haar geestelijk verzorgers en ondersteuners werken in het gebied waar ze wonen. Het is belangrijk om op de hoogte te zijn en te blijven van wat er in jouw regio gebeurt. Heeft NAC gewonnen? Wat gebeurt er in de politiek? Je hebt te maken met verschillende typen bevolking. Rijsbergen en Zundert hebben echt een andersoortige populatie en traditie dan Breda. Het dorp of de stad kennen, is belangrijk om aansluiting te vinden. Waar komen de Rijsbergenaren, Zundertenaren en Etten-Leurenaren hun bed voor uit en waar gaat hun hart sneller van kloppen?”
Zelf in balans blijven
“In mijn werk bij Zinvol, geestelijke verzorging thuis, kom ik veel rouwproblematiek tegen. Mensen die aan het eind van hun leven de balans opmaken. Heb ik mijn leven wel goed geleefd? Kan ik mijn relatie met de kinderen nog rechtzetten? Ook gaan de vragen over identiteit. Wie ben ik als ik niet meer werk, mijn kinderen het huis uit zijn of ik mijn man niet meer heb?”, licht Jorien toe. “Ik heb nooit een antwoord. Ik probeer samen met de cliënt of de naasten tot een antwoord te komen. Ik betrek de natuur, muziek en de zintuigen in mijn aanpak. Of laat ze een tekening maken om tot de diepere emoties door te kunnen dringen. Soms weet ik niet waar ik het vandaan haal. Is het de heilige Geest die waait?” Jorien vertelt verder: “Het is een machtig mooi vak, maar soms kost het mij ook energie. Ik maak mijn hoofd leeg tijdens hardlopen of lange wandelingen. Zo daagde ik mezelf uit voor de marathon van Berlijn. Ook heb ik al heel wat pelgrimstochten op mijn naam staan, van de ‘Walk of Wisdom’ in eigen land tot Santiago, Rome en Trondheim. Dat is naast mijn vak, mijn uitlaatklep.”
10-jarig jubileum
Dit jaar viert Stichting Zinvol haar 10-jarig bestaan. Nog voordat er subsidie voorhanden was voor geestelijke verzorging thuis, is deze stichting opgericht. Jorien vertelt: “Ik kan wel zeggen dat Zinvol één van de meest moderne en vooruitstrevende centra voor levensvragen is van het land. Zinvol wil ondersteuning bieden aan iedere burger. Denk aan thema’s als depressie onder jongeren, empty-nestsyndroom, scheidingen, de boeren die het nu voor de kiezen krijgen en andere breekpunten waar mensen in het leven mee te maken krijgen. Mijn verlangen voor de toekomst van Zinvol is dat geestelijke verzorging thuis net zo toegankelijk en vanzelfsprekend wordt als fysiotherapie in de wijk. Daar plant ik nu graag de zaadjes voor!”
Tekst: Jessie Vermeer
